Το Σωματείο Βιολογικών Επιστημών Κύπρου (SBSCy, https://sbscy.org/), με αφορμή το εξεταστικό δοκίμιο Βιολογίας των Παγκυπρίων Εξετάσεων 2021, εκφράζει δημοσίως τις σοβαρές επιφυλάξεις του για την επιστημονική αρτιότητα και εγκυρότητα αρκετών εκ των ερωτήσεων, στις οποίες κλήθηκαν να απαντήσουν οι τελειόφοιτοι μαθητές. Ως γενικό σχόλιο για το δοκίμιο, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι οι διατυπώσεις των ερωτήσεων είναι τουλάχιστον ελλειμματικές ως προς τη σαφήνειά τους, γλωσσική και επιστημονική.
Η μεγάλη αστοχία της «Επιτροπής Θεματοθετών» φαίνεται στις ερωτήσεις του δοκιμίου που καταπιάνονται με το κεφάλαιο της Εξέλιξης. Τα περισσότερα από τα επιμέρους ζητήματα της ερώτησης είναι παραπλανητικά για τους εξεταζόμενους μαθητές και επιστημονικώς ασταθή έως μη αποδεκτά. Δεν επιτρέπεται, για παράδειγμα, η κλασική εικόνα τεσσάρων ειδών «σπίνων του Δαρβίνου» να αποδίδεται αυθαίρετα σε ένα μόνο είδος, ή ο διαχωρισμός του σκύλου από τον λύκο, μία πολύ ειδική περίπτωση εξελικτικής απόκλισης λόγω τεχνητής επιλογής από τον άνθρωπο, να ερμηνεύεται μέσω φυσικής επιλογής! Αναφύεται, έτσι, ένα έλλειμα βασικών γνώσεων για την επιστήμη της Εξέλιξης, αδικαιολόγητο σε επίπεδο των Παγκυπρίων Εξετάσεων τουλάχιστον.
Μέσα από τις παραπάνω διαπιστώσεις μας, επισημαίνουμε στο Υπουργείο Παιδείας, (α) την απροθυμία του να αξιοποιήσει για διδακτικούς ή εξεταστικούς σκοπούς το νέο υλικό για το κεφάλαιο της Εξέλιξης που έχει ετοιμαστεί με τη βοήθεια ακαδημαϊκών του Πανεπιστημίου Κύπρου και έχει παραδοθεί στα σχολεία, (β) την εκ μέρους του έλλειψη εκτίμησης προς τα πρόσωπα όλων των εμπλεκομένων που έλαβαν μέρος στη συγγραφή του νέου υλικού, ακαδημαϊκών και εκπαιδευτικών, και (γ) τη γενικότερη διστακτικότητά του να προωθήσει τη διδασκαλία της Εξέλιξης στα σχολεία της Κύπρου.
Η στάση αυτή, διαχρονικά, πιστεύουμε ότι είναι η αιτία για τα αναπόφευκτα λάθη στη στοιχειοθέτηση και τεκμηρίωση ενός εξεταστικού θέματος στο σχετικό κεφάλαιο, αλλά και ένας από τους λόγους για την άγνοια της κυπριακής κοινωνίας σε θέματα Εξέλιξης. Συνεπώς, ζητάμε ως επιστημονική κοινότητα από το Υπουργείο Παιδείας, σε συνδυασμό με την ευνοϊκή συγκυρία της αλλαγής ηγεσίας στην Επιθεώρηση Βιολογίας, να εφαρμόσει, επιτέλους, τη διδασκαλία της Εξέλιξης στο μάθημα της Βιολογίας χωρίς νέα καθυστέρηση, από την αμέσως επόμενη σχολική χρονιά 2021-22, σύμφωνα με την ανανεωμένη και εκσυγχρονισμένη διδακτέα ύλη. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα ώστε οι μαθητές που απάντησαν στα εν λόγω ερωτήματα να μην υποστούν αρνητικές συνέπειες εξαιτίας της εσφαλμένης διατύπωσής τους.
Εκ μέρους του ΔΣ